ΣΠΑΝΙΕΣ ΓΑΙΕΣ. Η Πράσινη Προσέγγιση.

Α. Ι, Μαρούλης* Κ. Χατζηαντωνίου-Μαρούλη, και Δ. Πασχαλίδης

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Χημείας,

ΠΡΑΣΙΝΗ ΧΗΜΕΙΑ και ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ. 1ο Πανελλήνιο Συμπόσιο

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Λανθανίδες  κατά  IUPAC  (1990)  ονομάζονται  τα  δεκαπέντε  στοιχεία  από  το  λανθάνιο  ως  και   το  λουτέτσιο,  που  τοποθετούνται  στο  περιοδικό  σύστημα  με  βαθμιαία  προσθήκη  ενός  ηλεκτρονίου  στα  4f τροχιακά.  Το  λανθάνιο  δεν  έχει  ηλεκτρόνια  στα  4f τροχιακά    εξετάζεται  όμως μαζί  με  τις  λανθανίδες  λόγω  της  ομοιότητας  των  ιδιοτήτων  του  με  αυτές  των  υπόλοιπων  λανθανίδων.  Σπάνιες  γαίες  κατά  IUPAC  ονομάζονται  τα  στοιχεία  των  λανθανίδων  συμπεριλαμβανομένου  του  σκανδίου  και του  υττρίου.  Παρόλο που  δεν  πρόκειται  για  σπάνια  στοιχεία  ονομάζονται  σπάνιες γαίες  (εκτός  από  το  προμήθειο)¹.

Γενικά οι σπάνιες  γαίες  έχει  βρεθεί  ότι  έχουν  χαμηλή  τοξικότητα².  Οι  τιμές  τοξικότητας  LD₅₀ των  οξειδίων  των  λανθανίδων  σε  πειραματόζωα  έχουν  βρεθεί  παρόμοιες  με  αυτήν  του  επιτραπέζιου  μαγειρικού  αλατιού³.  Οι  τιμές  LD₅₀ για  εσωτερική  λήψη  σε  ποντίκια  έχουν  βρεθεί³ για  το  La(NO₃)₃ 4500 mg/Kg  ενώ  για  το  Cd(NO₃)₃ 300 mg/Kg  και  για  τον  Hg(NO₃)₃ 26 mg/Kg.  Με  δεδομένες  αυτές  τις  τιμές  είναι  σαφές ότι  κάθε  αντικατάσταση  χρήσης  ενώσεων  μεταβατικών  στοιχείων  από  λανθανίδες  είναι  φιλικότερη  προς  το  περιβάλλον^4-5.  Οι  σπάνιες  γαίες  δεν  έχουν  κανέναν  γνωστό  μεταβολικό  ρόλο  και  μόνο  σε  πολύ  μικρές  ποσότητες  μπορούν  να  εμφανιστούν  στους  ζωντανούς  οργανισμούς,  λόγω της  πολύ  περιορισμένης  δυνατότητας  τους  να  εισέλθουν  στην τροφική  αλυσίδα.

Για το πλήρες κείμενο πατήστε το παρακάτω εικονίδιο.