Η Χημεία της Καθαριότητας. Η Πράσινη Προσέγγιση.

Γ. Γκέκας, Α. Δημητριάδου, Λ. Τζελέπη

επιβλέποντες καθηγητές: Α. Μαρούλης, Κ. Χατζηαντωνίου

ΔΙΧΗΝΕΤ 2004

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Παλιά το σαπούνι εθεωρείτο ένδειξη πολιτισμού και η χρήση του ήταν προνόμιο των ολίγων. Τα τελευταία πενήντα χρόνια τα απορρυπαντικά καθιερώθηκαν στη ζωή μας σαν αναγκαιότητα, κυρίως λόγω ορισμένων αδυναμιών των σαπουνιών (π.χ. τα κατάλοιπά τους με άλατα ασβεστίου και μαγνησίου). Η υπερκατανάλωση τους είχε ως συνέπεια τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Επίσης, η χρήση τους είχε επιπτώσεις στην υγεία  του ανθρώπου, συντέλεσε στη μείωση των μη ανανεώσιμων πρώτων υλών και οδήγησε σε σπατάλη ενέργειας.

Κρίθηκε λοιπόν, απαραίτητο να αναζητηθεί διέξοδος στα παραπάνω προβλήματα με την ανακάλυψη και χρήση νέων απορρυπαντικών φιλικών προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο.

Η Πράσινη Χημεία έχει προτείνει λύσεις στα σημερινά αδιέξοδα αντικαθιστώντας κοινής χρήσης προϊόντα καθαρισμού με άλλα μη βλαπτικά,  προερχόμενα από ανανεώσιμες πρώτες ύλες και παρασκευασμένα με μικρότερη  δαπάνη ενέργειας. Γενικά έχει βελτιώσει παραδοσιακές μεθόδους παρασκευής σύμφωνα με τις απαιτήσεις και λύσεις που παρέχει η πράσινη σκέψη.

Ενδεικτικά αναφέρεται η χρήση του υπεροξειδίου του υδρογόνου αντί της χλωρίνης, των ζεολίθων ως καταλυτών στην αλκυλίωση του βενζολίου κατά την παρασκευή τασενεργών ουσιών αλλά και ως υποκαταστατών των φωσφορικών αλάτων στην παρασκευή  απορρυπαντικών. Επίσης, αναφέρεται η χρήση ουσιών για τον αρωματισμό διαφόρων καθαριστικών και η υποκατάσταση των αλογονομένων διαλυτών από το υπερκρίσιμο διοξείδιο του άνθρακα στο στεγνό καθάρισμα.

Απαραίτητη προϋπόθεση για τη γενικευμένη εφαρμογή των «πράσινων λύσεων» είναι η στήριξη τους από την κοινωνία και η θέσπιση νόμων από την πολιτεία.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. Εισαγωγή.

2. Ιστορική αναδρομή: Προϊστορία- Αρχαίοι χρόνοι, Μεσαίωνας, Βιομηχανική παραγωγή.

3. Απορρύπανση: Απομάκρυνση του ρύπου από το υπόστρωμα, Απομάκρυνση στερεού ρύπου, Απομάκρυνση υγρού ρύπου, Αιώρηση του ρύπου στο λουτρό.

4. Δράση του σαπουνιού και των απορρυπαντικών.

5. Σαπούνι: Μειονεκτήματα των σαπουνιών.

6. Απορρυπαντικά: Κατηγορίες τασενεργών ενώσεων, Βιοαποικοδόμηση τασενεργών ενώσεων, Χαρακτηριστικές ιδιότητες τασενεργών ενώσεων, Τασενεργές ενώσεις, Βιοαποικοδομήσιμα απορρυπαντικά, Τασενεργές ενώσεις. Πράσινες λύσεις, Ένζυμα, Σύνθεση αλκυλοβενζολίων, Σύνθεση τασενεργών από ανανεώσιμες πηγές, Σύνθεση βιοτασενεργών, Σύνθεση φωτοδιασπάσιμων τασενεργών, Πρόσθετα απορρυπαντικών, Προβλήματα που προκαλούν τα πρόσθετα, Φωσφορικά και πολυφωσφορικά άλατα, Αρωματικές ουσίες, Πρόσθετα. Πράσινες λύσεις, Εναλλακτικές λύσεις για τα πολυφωφορικά άλατα, Εναλλακτικές ενώσεις που προσδίδουν άρωμα, Απορρυπαντικά πιάτων, Συστατικά, Κατηγορίες, Πράσινες λύσεις, Καθαριστικά υαλοπινάκων, Τα κοινά καθαριστικά, Πράσινη λύση. Η μέθοδος Haber- Bosch, Πράσινη λύση. Τα νέα καθαριστικά για υαλοπίνακες.

7. Καθαριότητα του σώματος: Σαμπουάν και αφρόλουτρα, Συστατικά ,Το δωδεκυλο- σουλφονικό νάτριο (SLS), Τα παράγωγα της διαιθανολαμίνης (DEA), Οι εστέρες του π- υδροξυβενζοϊκού οξέος (Parabens), Οδοντόκρεμες, Συστατικά, Επικίνδυνες ενώσεις, Πράσινες λύσεις.

8. Στεγνό καθάρισμα: Τα στάδια του στεγνού καθαρισμού, Το τετραχλωροαιθυλένιο (PERC), Άμεσα αποτελέσματα, Χρόνια αποτελέσματα., Επίδραση στην αναπαραγωγή και στην ανάπτυξη, Κίνδυνοι καρκινογένεσης, Περιβαλλοντικά προβλήματα, Εναλλακτικές λύσεις για το τετραχλωροαιθυλένιο, Υδατικό καθάρισμα, Καθάρισμα με υπερκρίσιμο διοξείδιο του άνθρακα.

9. Χλωρίνη: Βλαπτικές επιδράσεις από τη χρήση της χλωρίνης, Πράσινη λύση

10.  Οι βιομηχανίες «πρασινίζουν».

11. Φυσικές εναλλακτικές λύσεις.

12. Παράρτημα.

13. Βιβλιογραφία.

Για το πλήρες κείμενο πατήστε το παρακάτω εικονίδιο.